Voor veel werkenden is in 2020 een onzekere tijd aangebroken. Werk dat ze soms al jaren doen, kan wegvallen of sterk veranderen. En dat levert vragen op als, hoe pas ik me aan? Moet ik mij omscholen naar een nieuw beroep? De overheid lanceert vanaf juli een subsidieregeling voor omscholing: NL leert door met daarin ook ruimte voor loopbaanbegeleiding. Loopbaancoach Ellen vertelt waarom het zinvol kan zijn hulp in te schakelen: ‘Veel mensen hebben meer opties dan ze zelf denken’.
In de keuzes in je loopbaan word je vaak beïnvloed door anderen, je baas, je vrienden en familie. Je volgt hen of luistert naar wat zij zeggen over wat bij jou past. Maar wat je nu goed kunt, zegt niet alles over je talenten en over wat je echt wilt doen. Ellen noemt het voorbeeld van een verkoopster. ‘In haar vrije tijd was ze altijd met haren bezig, familieleden een mooi kapsel bezorgen voor bruiloften. In onze gesprekken kwam dat naar boven als een talent. Ze had er nooit eerder aan gedacht dat ze hier ook haar werk van kon maken. Ze werd zo enthousiast dat ze een 2-jarige opleiding is gaan volgen. Nu is ze begonnen als haarstylist.’
Een carrièreswitch maken, daar zijn mensen vaak sceptisch over. ‘Ik heb geen ervaring, denken ze, welke werkgever zou mij aannemen?’ Volgens Ellen zijn die twijfels niet altijd nodig. ‘Ik stimuleer mensen om te kijken naar wat er wél mogelijk is. Dat is vaak meer dan je denkt. Je kunt laten zien dat je absoluut de kwaliteiten bezit die nodig zijn voor een baan. Of dat je ongelofelijk gemotiveerd bent. En onderschat niet wat er dan mogelijk is, ik heb genoeg voorbeelden gezien.‘
Grote stappen
Zoals een man die werkte in de schoonmaak: ‘Vroeger op school gooide hij er met de pet naar, omdat hij niet wist wat hij wilde. Inmiddels wist hij goed dat hij iets met wiskunde had. Hij wilde wiskundeleraar worden. Hij had het geluk dat een neef van hem op een middelbare school werkte. Hij trok de stoute schoenen aan en stapte bij die school naar binnen. Al meteen mocht hij een dag meelopen. Inmiddels heeft hij een betaalde baan als wiskundedocent en zit hij in het tweede jaar van zijn lerarenopleiding. Zo verdient hij tijdens zijn opleiding al meer dan voorheen in de schoonmaak.’
Soms zetten mensen grote stappen, van boekhouder naar verpleegkundige. En soms komen ze erachter dat het niet het werk zelf is waar ze ongelukkig van worden, maar de bedrijfscultuur. ‘Ik begeleidde eens een vrouw die al 12 jaar in hetzelfde bedrijf werkte. Ze vond haar werk leuk, maar paste niet goed in de werkomgeving. Ik zag direct wat ze bedoelde. Zij was een sportief type, maar werkte de hele dag tussen mensen in pak. Ik voerde gesprekken met haar en we gebruikten verschillende loopbaaninstrumenten. Zo kwam ze erachter wat haar droom was: werken in de recreatie. Uiteindelijk durfde ze het aan en veranderde ze van sector.’
Het moet wel kunnen
In loopbaankeuzes spelen financiën een grote rol. Veel mensen hebben kinderen of een hypotheek en durven daarom niet snel stappen te zetten. Bij deze mensen kijkt Ellen naar wat wél mogelijk is. ‘Ik spreek bijvoorbeeld vaak met mensen die graag creatiever werk willen doen. Hun baan opzeggen is een te grote stap, maar vaak kunnen ze wel een dag minder werken in de week. Die andere dag kunnen ze freelancen en hun creatieve beroep langzaam uitbreiden.’
Waar haal je het meeste voldoening uit en waarin ben je het beste? In de zoektocht naar een antwoord op die vragen is Ellen een sparringpartner. ‘Ik help in de zoektocht, maar uiteindelijk moet iemand wel zelf actie ondernemen. Dat hoeft niet direct, veel mensen moeten alles ook even laten bezinken. Met de gesprekken plant ik een zaadje en vaak zet iemand pas een tijd later echt stappen. Het is daarom belangrijk dat mensen zich beseffen dat je zo’n traject echt ook voor jezelf doet. Dit is jouw baan en het zijn jouw keuzes.’
Meer lezen over de impact van de coronacrisis op werkgelegenheid in sectoren: https://www.uwv.nl/overuwv/Images/uwv-coronacrisis-impact-sectoren.pdf